ਫਨੇਰਾ ਵਹਲੀ ਜਾਂ ਕਚਨਾਰ ਵੇਲ ਜਾਂ ਮਾਲੂ ਕ੍ਰੀਪਰ ਭਾਰਤੀ ਉਪਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਫੈਬੇਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਸਦੀਵੀ ਕ੍ਰੀਪਰ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਹ ਫੁੱਟ (15 ਮੀਟਰ) ਤੱਕ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੋ-ਲੋਬਡ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 18 ਇੰਚ ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤਣੇ ਅਤੇ ਪੇਟੀਓਲ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਈਕੋਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- Kingdom: Plantae
- Characteristic feature: Tracheophytes
- Types of seed :Angiosperms
- Order: Fabales
- Family:Fabaceae
- Genus:Phanera
- Species:P. vahlii
ਕਚਨਾਰ ਵੇਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਝੁੱਗੀ ਹੈ, ਅਤੇ 10-30 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਲੰਬਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੱਕੜ ਦਾ ਤਣਾ 20 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਮੋਟਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫੈਲੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਜੰਗਾਲ ਵਾਲੇ ਬਾਰੀਕ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਟੌਟ ਟੈਂਡਰੀਲ ਕੋਇਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਟੈਂਡਰੀਲ ਦੇ ਹਰੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਟਿਸ਼ੂ ਛੋਹਣ ਲਈ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਹਾਰੇ ਦੁਆਲੇ ਟੈਂਡਰੀਲ ਨੂੰ ਹਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਟੈਂਡਰਿਲ ਦੀ ਪਕੜ ਵੱਡੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਦਾ ਗਲਾ ਘੁੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇਸ ਚੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ 30 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾਈ ਤੱਕ ਫੈਲਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵੱਡੇ ਪੱਤੇ 10-45 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ, ਇੱਕ ਚੌੜੇ ਕੱਟ ਦੇ ਨਾਲ 2-ਲੋਬਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਚਿੱਟੇ ਫੁੱਲ, 2-3 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ, ਪੁਰਾਣੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਪੀਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫੁੱਲ ਗੋਲ ਗੁੱਛਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ 3 ਉਪਜਾਊ ਪੁੰਗਰ ਅਤੇ 7 ਸਟੈਮਿਨੋਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫਲ 20-30 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬੇ, ਬਰੀਕ ਜੰਗਾਲ ਵਾਲੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਚਪਟੀ ਲੱਕੜ ਵਾਲੀ ਫਲੀ ਹੈ। ਫਨੇਰਾ ਵਹਲੀ ਸਿੱਕਮ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਤੋਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਵਰਤੋਂ
ਸਿਰਦਰਦ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਆਮ ਨਮਕ ਅਤੇ ਚਿੱਟੀ ਮਿਰਚ ਦੇ ਨਾਲ ਚੁਟਕੀ ਵਾਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਘਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਤੇਲ ਨਾਲ ਪੇਸਟ ਕਰੋ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੰਮੋਧਕ, ਪੇਟ ਸੰਬੰਧੀ, ਟੌਨਿਕ ਅਤੇ ਵਰਮੀਫਿਊਜ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ, ਪੇਚਸ਼ ਅਤੇ ਕੋਰਡੇਜ ਲਈ।